Full text |
Voor zijn «Siddhartha» nu, heeft Hesse indische bronnen
bestudeerd, heeft zelfs een reis gemaakt naar Indië. IVfaar de fabel
is de geschiedenis van hetzelfde zoeken, dezelfde ingeboren onrust :
de schoone gelukkig aangelegde jongeling die het een vreugd
is aantezien, kan zichzelf geen geluk verschaffen. Uit water, sterren,
Rig-Veda komen hem droomen en rusteloosheid. Zeer jong voelt
hij al dat zijn ouders en de wijsheid van de Brahmanen hem allés
geschonken hebben wat zijzelf bezitten,maar hij is onvoldaan ge-
bleven. Goden, als zelf gestalten, zijn vergankelijk : de vraag
blijft : waar is Athman ? « Wo war der Kundige der das Daheimsein
des Athman aus dem Schlafe herübersendet in’s Wachsein, in das
Leben, in Schritt und Tritt, in Wort und Tat?»
Hij gaat eerst naar de Asketen, en daar hij de wereld van de
feiten als leugen, bedrog, schijn erkend heeft, leert hij al hun
oefeningen met het enkele doel leeg te worden : leeg van dorst,
leeg van verlangen, leeg van droomen, van vreugde en van leed,
opdat er ruimte in hem zijn zal voor de groote openbaring. Zijn
jeugd-vriend Gorinda, die hem vergezelt, voelt zich bevredigd
door de voorgeschreven kastijdingen en beproevingen; hij zelf
komt slechts tot het besluit: «die selbe Flucht, die selbe kurze
Betaübung findet der Ochsentreiber in. der Herberge wenn er
einige Schalen Reiswein trinkt. Dann fühlt er sein Selbst nicht
mehr, dann fühlt er die Schmerzen des Lebens nicht mehr, dann
findet er kurze Betaübung.Er findet, über seine Schale mit Reiswein
eingeschlummert dasselbe was Siddhartha und Gorinda finden,
wenn sie in langer Uebungen aus ihrem Körper entweichen, im
Nicht-Ich verweilen ? » En hij besluit de Asketen te verlaten,
bij wie hij enkel leerde : dat er geen « leeren » bestaat, alleen een
weten, — en dat dit laatste overal moet zijn. En dit weten heeft
geen ergere vijand als het weten-willen, het leeren. Daarom kan
hij ook den vriend niet volgen die zich tot Gotama Boeddha wendt,
want ook bij dezen zou hij alleen kunnen leeren ; zijn weg moet nu
midden door het leven gaan. Hij gaat uit om zichzelf te vinden,
omdat de groote ervaring die achter iedere leer staat niet mede-
deelbaar is, altijd alleen door de enkeling moet ondervonden
worden. En zijn oogen gaan nu ook over de wereld open, hij wordt
op zijn wijs wakker — hij treedt in betrekking tot menschen.
Hij gaat bij een courtisane in de leer die hem doet inzien hoe hij
zijn talenten met voordeel gebruiken kan : hij wordt een rijk koop-
man, die het leven beheerscht, invloed en vrienden heeft. Maar
255 |