Full text |
werk M leidt niet enkel onder een tekort aan financiële mogelijkheden, maar aan
de basis H bij de selectie Haan foutieve vertrekpunten, gevolgen van de reeds
geciteerde achterhaalde optieken. Zo leeft er bij velen een vrij uitgesproken
anti-houding ten opzichte van wat gemeenschappelijk wordt afgedaan als „het
'Hollandse kinderboek” en terzelfdertijd een al te dikwijls ongemotiveerde zelfs
bijna ongezonde en magische voorkeur voor alles wât B- even gemeenlijk ge-
noemd - „Vlaams” is, waarbij kwaliteitsnormen het meer dan eens moeten ont-
gelden. Gelukkig'tekent zich hier en daar een kentering af en het is verheugend
enkele dagen terug nog in een Vlaamse krant het getuigenis van iemand als
Cyriel Verleyen te kunnen lezen, die t.a. van heel wat „Vlaamse” kinder- en jeugd-
boeken de gepaste reserves in acht neemt en op een strengere selectie vóór de pu-
blikatie vraagt. Het staat gelijk met het instampen van een open deur, maar nodig
moet toch worden onderstreept dat het goede moet worden binnengehaald, onaf-
gezien van het feit of het van de hand is van een auteur van boven of van onder
de rijksgrens tussen België en Nederland. Als dan inderdaad enkel de kwaliteits-
normen zouden worden gehanteerd, zou meteen de pas worden afgesneden aan
de producten van het Willy van der Steen-fabriekje, of van Mare Sleên e.d., die
nu via heel wat jeugdbibliotheken in handen van kinderen worden gegeven, een
tikje vertederd en vooral ook met éen oog naar de uitleenstatistieken, die dan zo
heerlijk hoog oplopen. Sommigen zondigen te goeder trouw, omdat ze optimistisch
zijn en rotsvast geloven dat jongens en meisjes, de bibliotheek binnenrukkend voor
de absurde en stuntelig getekende en verwoorde verhalen van Piet Pienter en Bert
Bibber of andere „comics”-helden nog, na een poosje glunderend van vreugde weer
huistoe zullen gaan met werk van Baumann, Roggeveen, van de Hulst, Lattimore,
Lindgren of wie ook. Dat volgens het rapport Kinderen en boeken 27 pet. van
de ouders goedkeurend staat t.o. van het consumeren van beeldverhalen, omdat ze
oordelen „dat deze lectuur onschuldig is, de fantasie bevordert en een leuke vorm
van ontspanning” betekent kan, de volslagen desinteresse én onkunde van de
meeste ouders t.a. van de jeugdlectuur kennende, geen verwondering baren. Maar
dat uitgerekend bibliothecarissen niet met handen en voeten voelen dat ze hier
het paard van Troje - van welk formaat dan nog ! B in huis halen, wijst erop
dat er met de opleiding, de geest en het begrip van velen iets schort, waaraan
nodig wat moet worden gedaan.
De nieuwe mensen, waarover ik in de aanvang sprak, hebben ook veel grotere
behoeften — niet altijd expliciet uitgesproken helaas = aan non-fictionliteratuur,
aan populair-wetenschappelijk werk, waar de Nederlandstalige markt in de loop
van de jongste jaren aardig van voorzien wordt. Het pleit niet voor het „Finger-
spitzengefühl” van de meeste bibliothecarissen dat hieraan al te weinig aandacht
wordt besteed. Hier konden nochtans heel wat aanknopingspunten worden ge-
vonden om naar de adolescentie toe, wanneer de leesfrequentie daalt en ■de actieve
vrijetijdsbestedingsvormen aan betekenis winnen of hobbies een rol gaan spelen,
zo bij jongens als bij meisjes, het utilitair-gerichte boek de plaats te doen innemen
van het verhalende boek, waarbij meteen de betekenis van het boek als werk-
instrument kan worden beklemtoond. Het slaan van de brug van de jeugd- naar
de volwassenenlectuur kan meteen veel vlotter en makkelijker lopen langs het
studieboek om dan via de literatuur „pur sang”, mede omdat bij deze laatste
morele en psychologische redenen de circulatie onder jongeren betwistbaar kunnen
maken én omdat de mogelijkheid tot appreciatie van literair-esthetische waarden
pas omstreeks het 16e jaar kansen krijgt. Men kan het — wat de kleineren betreft —
jammer vinden dat werk van Milne, Lofting, Lagerlöf en menig ander hoog ge-
prezen jeugdauteur lang niet zo gegeerd is. Men mag daarbij echter niet vergeten
13
|