Full text |
Vaticaanse Belgica
de tijd aan te passen. Pius X deelt het inl 908 op in drie
aparte secretariaten, respectievelijk voor lopende zaken,
voor buitengewone aangelegenheden en voor apostolische
brieven. In 1967 verandert PauHs VI de aanblik vgn de
dienst drastisch, door een veelheid van afdelingen te incor-
poreren. Johannes Paulus II, ten sjotte, deelt dit verruimde
Staatssecretariaat op in een algemene afdeling en een
diplomatieke sectie, in essentie een hedendaagse vertaling
van de vroegere Congregatie voor Buitengewone Kerkelijke
Aangelegenheden.;.
Tot. 1 922 waren twee archiefonderdelen cruciaal bij de
ontsluiting van de Belgica: de rubrieken 256 en 270, die
respectievelijk de correspondentie met de nuntius en die
met de Belgische legatie bevatten. Maar in 1923 werd
rubriek 256 vervangen door een inhoudelijk armere rubriek
80, waarin slechts een deel van de correspondentie met
de Belgische nuntiatuur terug is te vinden. Verzoeken voor
eretekens en zegeningen wisselen af met 'rendiconto's'
(boekhoudverslagen) en briefwisseling van administratieve
aard. Tegenover die inhoudelijke verarming staat een
merkbare verbetering op het vlak van de ontsluiting. Het
systeem van de rubricelle, waarin men documenten slechts
met moeite kon traceren, wordt in 1 930 vervangen door
een schedario of kaartensysteem. Dit maakt het mogelijk
de over verschillende rubrieken verspreide Belgica een-
voudiger terug te vinden. Een titolario geeft de algemene
rubriekstructuur weer.
De Congregatie voor Buitengewone Kerkelijke
Aangelegenheden
De Congregatie voor Buitengewone Kerkelijke Aangele-
genheden die Pius VII in 1814 opricht, moet in de nasleep
van de Franse revolutie de verhoudingen tussen Kerk en
Staat herstellen. Maar ook op louter spiritueel, dogmatisch,
moreel of disciplinair vlak heeft zij veel invloed. De functie
van de Congregatie wisselt met de tijd. Van een louter
consultatief orgaan evolueert zij naar een uitvoerende
beslissingsmacht die belangrijke dossiers onmiddeilijk kan
afhandelen, In de 20ste eeuw wordt de Congregatie
steeds meer het diplomatieke verlengstuk van het Staats-
secretariaat. Pius X schroeft haar bevoegdheden terug tot
enkel die kwesties die de paus (via de staatssecretaris)
voorlegt. Benedictus XV breidt in 1917 de taak van de
Congregatie uit met het oprichten en verdelen van bisdom-
men en de benoeming van bisschoppen. Vanaf 1 925
wordt de staatssecretaris prefect. Paulus VI herdoopt de
Congregatie in 1967 tot Consiglio per gli Affari Pubbiici
della Chiesa (Raad voor openbare gelegenheden van de
Kerk). In 1988 beslist Johannes Paulus II om de raad vol-
ledig te integreren in het Staatssecretariaat.
Het archief van de Congregatie voor Buitengewone Kerke-
lijke Aangelegenheden, dat in vier 'periodes' is ingedeeld,
bevat verschillende nationale bestanden. Het ASV stelt
hiervan vrij gedetailleerde beschrijvende inventarissen ter
beschikking. In verschillende nationale reeksen bevinden
zich vaak verrassende, 'exotische' Belgica. Zo bevat het
bestand Cina-Giapponc Informatie over de vervolging van
Belgische missionarissen en vinden we;in de dossiers over
Colombia informatie terug: over de Katholieke Actie van
Jozef Cardijn in dat land. Maar het belangrijkst is natuurlijk
het bestand Belgio. Dit bevat voor de derde en vierde peri-
ode (1 904-1939) 160 fascicoli (bundels) of 232 posizioni
(dossiers), wat overeenkomt met 62% van het consulteerbare
gedeelte van dit bestand.
De collectie levert een unieke inkijk in de politiek van PiusX,
Benedictus XV en Pius XI en reikt tegelijk een caleidoscoop
aan van zeldzame bronnen fvertrouwèlifle rapporten,
geheime telegrammen, fotomateriaal...). He:, bronnenmate-
riaal weerspiegelt 35 jaar Belgische geschiedenis. In het
algemeen toont het België als een land dat (over)moeaig uit
eilige WÈ aber,
jp rr:r::iL¥t
rr/<
■—....m Wpafeyr
ootmoebig neergefenielb aan be roeten van |J: n>e
j||[r eiligfyeib, rer30efef.fi om ben ||| postolisdjen
Ëfl egen en om een §|§ oliën ||| flaat in ïpt
I stervensuur, mits l?' tot biechten of communiceeren
niet meer in staar jijnbe, ben |J§ ||| aam ||jfe*
sus met ben monb, of ten minste met fyet fyart, | i
rouiomoebig aanroepe }-u.
/£i- }<?/<£*** eb***'"
De correspondentie tussen de nuntius in België en het Vaticaanse Staats-
secretariaat bevat talrijke 'Verzoeken om den Apostolische Zegen en
om een vollen Aflaat'. |