Full text |
verhoogd worden voor resp. boeken uit het "kleine Europa”, resp. boeken uit het overige
Europa en de USA. Dit wijkt niet zoveel af van de 5 à 10 % verhoging die de Britse
academische boekhandels inlands toepassen op leveringen vanuit het niet-Britse Europa
(cfr. Stockham, 1975, p. 21). Het (op dit ogenblik nog niet officiële) Nederlandse com-
promis tussen de Nederlandse boekhandel enerzijds en het Rijksinkoopbureau en de
universiteitsbibliotheken anderzijds legt ongeveer dezelfde percentages vast voor kleinere
instellingen. Groot-klanten worden door de Nederlandse boekhandel aan ong. 5 % lager
bediend dan in het Vlaamse compromis. De ondervinding moet uitwijzen of de grote
Vlaamse bibliotheken niet massaal in Nederland zullen gaan kopen.
Let wel : het Vlaamse voorstel geldt alleen voor bibliotheken die een bepaalde omzet bij
een bepaalde boekhandelaar halen (i.c. 20.000 BF per maand) en alleen voor hen die op
redelijke wijze met hun boekhandelaar samenwerken (o.m. door de facturen bijtijds te
betalen). Bibliotheken met kleinere omzet hebben alsnog recht op een disconto van 5%
ten opzichte van de boven vernoemde ongunstige Oleffe-schaal ; deze 5 % geldt niet voor
speciaal uit Frankrijk en Nederland in te voeren boeken, waarin de boekhandel werkelijk
tegen zijn bodemmarge zit.
Belangrijk in dit voorstel is de expliciete erkenning vanwege de boekhandel dat het
totstandkomen van een preferentiële band met de bibliotheken ingevolge een billijk prijs-
akkoord de stabiliteit van de boekhandel alleen maar kan bevorderen. Het lijkt aangewe-
zen na te denken of de bibliotheken deze uitgestoken hand niet zouden aanvaarden.
Of de bovengenoemde minimummarge van 25 % ten voordele van de boekhandel te hoog
of te laag of juist is, lijkt door de bibliotheken niet zinnig te beoordelen. Het enige wat
zij kunnen doen, is nakijken of zij de titel niet elders, b.v. via de uitgever of een buiten-
lands grossier, goedkoper kunnen betrekken.
Bibliotheken, die dit doen of overwegen, dienen evenwel het totaalbeeld te bekijken.
Rekenen zij 6 % BTW bij die hun portier wellicht op een ander begrotingsartikel heeft
betaald? (Indien geen BTW betaald wordt, b.v. omdat een minder secure douane deze
verzuimt te eisen, moet de bibliotheek ze desalniettemin betalen. Niet-aangifte is in-
civiek en daarenboven strafbaar ingevolge art. 70 van het BTW-wetboek.) Wat met de
meer-kosten van een vreemdtalige en dus tragere eigen administratie ? Wat met de kosten
van de betalingen aan het buitenland ? Wat met de meer-kosten van een evt. niet helemaal
naar eigen maat gesneden afleveringsprocedure ? Wat met de kosten van de vertolling ?
Het is mijn (subjectieve) overtuiging dat indien het netto-prijsverschil (incl. 6 % BTW
en 2 à 8% "handling and insurance charges”) tussen binnen- en buitenlandse leverancier
minder is dan 2 %, men louter financieel gezien niet naar het buitenland hoeft. Socio-
culturele argumenten (culturele rol van de boekhandel in de gemeenschap, werk aan
landgenoten enz.) wil ik thans niet in het midden brengen, omdat deze zo moeilijk quanti-
tatief kunnen bepaald worden, maar zij kunnen bij de eindbeoordeling niet vergeten worden.
Op het eerste gezicht lijkt het aanlokkelijk en voordelig rechtstreeks bij de uitgevers te
bestellen. Men hoede zich evenwel voor desillusies. Uitgevers leveren voorzeker aan grote
bibliotheken die regelmatig klant zijn ; evenwel geven zij meestal niet de volle boek-
handelskorting. De bibliotheek doet er wel aan te onderzoeken of een nominale winst
compenseert voor een zeer gespreide bestelgeografie, voor voorafbetalingen, voor corres-
pondentie in een vreemde taal, enz.
Een recente vergelijkende USA-test (Ung Chon Kim, 1975) bracht eigenaardig genoeg
aan het licht dat de gemiddelde reductie groter was vanwege de groot-boekhandel dan
50 / Bibliotheekgids — Jg. 52 — Nr. 1 — 1976 |