Full text |
ter voor heeft en spreekt over «ontwikkeling» dan heeft hij zoo gauw bevredi-
ging gevonden, dat ook zijn oordeel niet maatgevend kan zijn. De reden staat
hierboven: onwetendheid en oppervlakkigheid, schering eh inslag: de politiek.
Verder kleeft ons in dit verband, door de ivoren-toren-politiek, een
slechte karaktertrek aan, nadeelig voor de gezondheid. Wij gaan dood aan
grootheidswaanzin. Wij leven voor onszelf en zijn er als echte egoïsten
van overtuigd, dat wij de taak wel zelf, wel alleen zullën afkunnen, dat wij
de heele wereld wel zullen halen bij onze vijf schappen. Wij houden teveel
van onze eigen instelling en slaan de handen in elkaar van stomme verbazing
als het toeval ons vijftienhonderd nietszeggende ruggen heeft willen bezorgen.
Wij offeren aan een vreeselijk onvruchtbaren God en ons; enthousiasme hééft
een hollen klank. Wij zien niets anders dan tegenstanders, concurrenten ;
gewoonlijk geen meestanders en vinden niet êens, dat velen onzer Wellicht
totaal overbodig zouden worden, als... de ruggegraaï wat sterker en beter
zat. Over administratie-vereenvoudiging, degelijker verzorging van alleopdei-
de'elen van het vak door concentratie van krachten wil ik nu niet spieken.
Kleine winkeliers, kruideniers zijn wij, ons bestaan van heden teert op gebrek
aan inzicht. Wij bestaan in veelvuldigheid en afzondering, omdat men ver-
keerd over ons denkt. Ik versmaad het romantisme niet,, en zonder heilig
vuur (het knaagt toch wel aan mijn knoken ook) is er niets te beginnen,
maar laat het heilig vuur zichzelf niet verteren, en laten, wij nu maar eens
voor twee minuten vergeten, dat de navel toch precies niet het mooiste mg
ter wereld is, al gloeit hij van zelfvoldaanheid (en ’t is maar een peuterig
naveltje ook).
Wij leven onder den ban van een dubbel romantisme; dat heeft de 19 eeuw
ons gebracht, samenloopend in het wonderbare woordje«volk». Wij gekloven dat
het boek zijn zaakje wel zal klaar spelen, als het er maar is en als de men-
schen maar lezen. Datzelfde denken wij'van de bibliotheek: haar aanwezig-
heid moet al voldoende zijn. Nonsens! Indien de levensadem in de bibliotheek
niet sterk genoeg is en haar vitaliteit niet voorhands bepaald werd door een
goeden grondslag, dan zal zij niet blijven leven, of niet volwassen worden
en immer maar de eenvoudigsten aanspreken als gewoonte-lezer. De gewoon
te-lezer is niet goede lezer; pijp en pint en boek zijn hem een tijdver rijven
driemanschap. En hef is dat, wat men niet gelooven wil. Is er een mensch e
vinden in de,n lande, die thans aanvaarden zal, dat een zelfstandige 1
theek, te Bouchout, b.v., nooit een goede bibliotheek zal zijn? Toch is a e
waarheid. Zulke bibliotheek zal nooit langs verschillende kanten kunnen
spelen, en zal steeds oudbakken zijn, al staan er enkele boeken, a s aan er
zelfs enkele goede boeken- Nooden, onmiddellijke nooden van de bevo king
zal zij niet lenigen. Zij zal geen instrument zijn, dat de onmiddellijke belang-
stelling aanboort met preciesheid, en de modernste middelen.
•En hier worde het tweede vlaagje doodend romantisme (voorzichtigjes |