Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>in 1831 gedaan was tegenover De Potter, werd tegenover Kats en zijne medestrijders in 1839 gesmeed. Kats en zijne vrienden hielden zich niet uitsluitelijk met de Limbargsche zaak bezig, neen; zij bespraken ook de werkers-kwestie. Alhoewel soms wat naïf, verdedigden zij heel dikwijls de belangen der werklieden met veel gevoel en eene verbazende juistheid van beweegredenen. Het afgericht, wetenschappelijk doel dat het socialisme heden bezit, kenden zij niet; het waren het bewastzijn der onderdrukking, een instinktmatig gevoel van liefde voor de lijdenden, zelfs voor de gansche menschheid, die hun tot dien strijd aandreven en hun erin bezielden. Zij hadden geen afgemaakt plan van maatschappelijke hervorming zooals wij, en dit was onmogelijk, omdat het mekanisme, handel en nijverheid, slechts nog aan den drempel hunner ontwikkeling en grootheid waren en men noch hunne gevolgen, noch hunne uitspattingen kon kennen. Broederliefde die, wat men er ook van zegge, de grondsteen van Cabet's gemeenschap was, was ook de grond van hun denken, streven en der door hun voorgestelde hervormingen, zooals het ten duidelijkste blijkt uit de artikelen, redevoeringen en tooneelstukken van Kats. Ondanks den weinig wetenschappelijken kant hunner geschriften leverden ze bewijs van diepte van doorzicht, want nergens dan in een almanak in 1840, door Kats en zijne vrienden uitgegeven, hebben wij zoo duidelijk en helder zien aantoonen, dat de arme werkman en boerenknecht, alle de lasten des lands betalen; in dit zelfde boekje vinden wij heel bijtende en juiste opmerkingen tegenover den koning, de burgerlijke lijst, het koningschap, de geestelijken en de rijken. Kats en zijne vrienden zijn de voorloopers van de huidige socialistische beweging der Belgische proletariers; zij zijn de zedelijke grondleggers onzer partij.</p>
</text>
|