| Full text |
programma opgemaakt worden, waardoor heel de logisch, maar zeer ingewikkelde opge-
bouwde thesaurus door de machine leesbaar kon gemaakt worden, maar er moest ook ge-
dacht worden aan een..efficiënte "information retrieval".
De vraag rees of het met het oog daarop wenselijk was verder te gaan met de traditionele
methode, ofwel of er niet zou moeten overgeschakeld worden naar nieuwe niet-conventionele
systemen van onderwerpscatalografie.
De niet-conventionele systemen
Gezien het principe van de specificiteit van het onderwerp, waren wij afhankelijk van een
bepaalde ordening van de begrippen. Was het nodig, gezien wij het gemak hadden van de
nauwkeurige lokalisatie van een werk, dank zij de toepassing van de bekende orde, naar alter-
natieve methoden te gaan zoeken om een goed uitgetest systeem zoals de kaartcatalogus te
vervangen? Moesten wij terugkeren naar het principe van de eenvoudige, niet samengestelde
hoofdwoorden, zoals de niet-conventionele systemen meestal voorstellen?
Langs de andere kant stonden wij voor enkele dringende eisen, die een vereenvoudiging van
het door ons toegepaste systeem konden verrechtvaardigen. Er is de steeds toenemende
hoeveelheid der publikaties ; er is het feit dat de steeds verder doorgedreven specialisatie van
de wetenschappelijke arbeid meebrengt dat aan de onderwerpscatalogus meer gedetailleerde
vragen gesteld worden ; dat de inhoud van een bepaalde publikatie slechts globaal vastgelegd
wordt brengt ons hier dus in moeilijkheden ; en er is het gebrek aan een voldoende
uitgebouwd team van onderwerpsspecialisten.
De voornaamste hinderpaal leek ons toch wel de vrees dat bij het invoeren van eenvoudige
onderwerpswoorden, zonder samenhang, veel van de informatie zou verloren gaan.
Weliswaar gaan sommige van de onderdelen van een samengesteld hoofdwoord nu ook
verloren bij de traditionele werkwijze, omdat zij onderverdelingen zijn van het hoofdwoord.
Zelfs een uitgebreid systeem van verwijzingen is niet in staat gebleken de gebruikers naar alle
verspreide termen, die in die onderverdelingen zitten, te leiden.
De niet-conventionele methoden van ontsluiting van de inhoud lossen dit probleem gedeelte-
lijk op. Maar in hoever konden zij toegepast worden op een multidisciplinaire thesaurus van
een algemene wetenschappelijke bibliotheek zoals de K.B. ?
In de V.S. had men het begrip "co-ordinatie-indexing" gelanceerd, waarin vooral interessant
leken het uniterm-systeem, de KWIC, KWOC en andere methoden van analytische behandeling
van de inhoud, en de lessen die konden getrokken worden uit de Colon-classificatie vaç
Ranganathan (*)-» ..
Het uniterm-systeem waarborgt weliswaar een vlugge informatie, omdat op elk ogenblik ver-
schillende termen met elkaar kunnen gecoördineerd worden. Het vermijdt lange notaties, en
waarborgt een ontsluiting in het detail. In omvangrijke bibliotheken is het evenwel niet te
gebruiken, omdat het opsporen van de overeenkomende nummers daar te veel tijd zou in
beslag nemen, tenzij het zou gemechaniseerd worden.
Een groter bezwaar is dat alleen woorden uit de titel of de tekst gekozen worden om de
inhoud van een bepaald document weer te geven. De neiging ontstaat dan om het toekennen
(3) BOECKX, Theo. De onderwerpscatalogus : traditionele methodes en enkele recente ontwikkelingen met het oog op een
adequate "information retrieval". In: Archief- en bibliotheekwezen in België, 44 (1973), 1-2, p. 30-58.
Bibliotheekgids — Jg. 52 — Nr. 3ES 1976 / 179 |
