Full text |
stof( om niet te gewagen van «indeling») alle strengdoorgevoerde objectivisme of elke
systematiese indeling verwerpt. Wij zijn het derhalve aan onszelf verplicht het als het
summum van alle systematiese indelingen beschouwde Dewey-stelsel te toetsen aan deze
gedachten, en aan te tonen, dat het voor de aanbieding van de stof geen opgeld maken
kan ( 1 ). Deze beschouwing fyart niet achterwege blijven, omdat naar velen wellicht menen,
het tiendelig stelsel voorziet in de gegroepeerde stofaanbieding, waardoor men het dan
ook ipso facto als standaardmaat — ook in dit domein —- zou willen vooropstellen.
In de eerste plaats moet er op gewezen worden, dat Dewey’s stelsel — tot op
zijn diepste differentiatie nagegaan — altijd een — zij het ook stoute ^ opeenvolging
geeft van wel zeer afgescheiden stukjes taart, zodat verwerking van een bij 3 horend
werk met een uit 8 niet mogelik is. Maar... beperken wij ons hier enkel bij de lite-
ratuur, om een steekproef te nemen. Eerst en vooral komen wij in botsing met de on-
zinnige eis de roman gescheiden te houden naar de oorspronkelike taal. Immers de zuivere
eis zegt, dat de vertalingen bij het origineel stuk horen. Van Dewey’s standpunt gezien
___formalisties — is dat juist, maar dat is dan ook volkomen in oppositie met onze gron -
idee, die de stof vooropzet. Niemand zal er aan denken b.v. Duhamel’s «Lief en leed
van twee kleine jongens» (Plaisirs et jeux) te scheiden van Ina Boudier-Bakker s «kin-
deren» ! Terwijl verder de wat al te stijve, en louter door starre disciplinaire conse-
quentie ingevoerde schakering van 8-3 in 8-31 Roman en 8-32 Novelle en -
Vertelling geen zieltje aanspraak maken kan en mag. op onze waardering. Primo, wie
houdt de genres mooi uiteen? En secundo,. moet Streuvels’ Prutske een andere plaats
toegemeten krijgen dan het bovengenoemde «Kinderen» ?
Daarmee hebben wij onze bezwaren echter niet uitgeput. Wij -gaan even de
hieronder opgegeven indeling na. Wij gebruiken de Franse terminologie om a e mis
verstand door vertaling onmogelijk te maken.
8-31
8-312. 1
Roman psychologique
Roman de moeurs et de caractère
Etude de la vie réelle
Roman d’action et d’aventure —
Roman social - mondain - paysan ——
Roman à thèse
Roman philosophique
Roman religieux - mystique - pieux - moral
Roman villageois —
Roman criminel et policier
Roman feuilleton
1
I
Ik zal niet beweren, dat na zeer veel nadenken, geen onderscheid te onderkennen
valt, en er zal niet mogen gepleit worden, dat de groepering onder psychologiese of
onder philosofiese voogdij ten slotte niet nawijsbaar zóu zijn (al moet men ook n
hele Piet wezen, en nog geen halve!) maar op zijn zachtst genomen dient te worden
gezegd: des Guten zuviel. Te veel systeem. Te veel «wetenschap». Met het oog op
de lezer: bepaald foutief. Uit deze gemengde doolhof van psychologiese en philosotiese
factoren waaruit het natuurlike leven (dat dergelike uiteenrafelarij niet gedoogt) ge-
vloden is, ja weggeperst, raakt een lezer niet wijs. Deze indeling draagt zeer merkbaar
het karakter van «à priori» te zijn gesteld (een grief die algemeen tegen het Dewey-
systeem aangevoerd wordt): te veel en te subtiele mogehkheden werden afgezocht
en los van elkaar gezet. Overigens in het kader van deze studie moet vooral het oog
(1) Daargelaten nog de discussie omtrent de «wetenschappelikè» en philpsofiese
waarde van Het deç. stelsel*
9 |