Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>allerminst in mijn bedoeling staande te houden, dat het, hier of daar, geen inzinking vertoont van hoeveel schrijvers zou zulks in waarheid kunnen getuigd? van eén enkel maar? wel, dat meerdere der ingebrachte grieven molens zijn die niet malen ! Zelfs voor de grootste kunstenaars is de blijkbaar-mildst-geschonken wijn niet altijd vrij van water; ter ontleding zou hij wel eens de aanwezigheid van enkele dropjes venijn verraden, in afwachting dat, per slot van rekening, de eere-beker, in een Sokrates-schaal verandert... Om een hond te slaan is allicht een stok voorhanden; om een artist te veroordeelen prestissimo een formule klaar! Daar is bijv. het bekende aforisme van Ballanche : « kunst is uitdrukking van de maatschappij ». Dadelijk rijst dan de vraag : houdt Timmermans' werk rekening met dien esthetischen eisch ? Voldoet het als weergave van het vlaamsch leven, of biedt het, integendeel, door verwaarlozing er van, slechts een fragmentarisch en halfslachtig karakter, want, in laatste instantie, een vervalscht beeld, en, erger nog, niet zelden, alleen maar een karikatuur van dit vlaamsch leven? Een beeld intusschen dat den buitenstaander ergert (of waaraan hij heimelijke pret beleeft?) en den Vlaming beschaamt? Wij horen toch niet allemaal te huis te « Liertje, pleziertje » ! en kunnen soms zeer ernstig en diepzinnig zijn. Naast « Pallieter » dient gewezen op Vermeylen's « Wandelende jood » en Roelants' « Leven dat we droomden ».</p>
<p>Laten we, eerst en vooral, de formule eens strak in de Gogen kijken. Kunst is uitdrukking van de maatschappij. Wat zou zij, op 't eerste zicht reeds, ook anders, waar ze ontstaat onder menschen levend in een maatschappij, en, vooral, vermits zij menschen behandelt in onderlinge betrekkingen gewikkeld. Hoe zijn echter de termen « uitdrukking » en « maatschappij » hier op te vatten? Gaat het om een dupiikaat van de maatschappij, en dan nog wel van de geheele</p>
</text>
|