Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>werkelijkheid ; na Pallieter... Wortel ! Het levensrelaas van een pachterke ; eenvoudiger kon het niet, en... heerlijker ook niet!</p>
<p>Een soliloqium : een denken-luid-op of een samenspraak met God. Uit individueele elementen is alweer een type ontstaan, dien men niet licht meer vergeten zal. Gegroeid uit eigen levenselementen, niet uit het opzet van den schrijver. Zonnezijde en schaduwkanten, deugd en zonde; ze worden met elkaar gedurig in strijd gewikkeld (en daarom lektuur alleen voor rijpe lezers) maar geen trek, die de andere zoodanig overwoekert, dat hij alleen, en oppermachtig, de aandacht vergt; geen boere-beest, maar altijd aan een boere-mensch. Het streven naar evenwicht in de psyche, en vreugde er om, leed integendeel waar het verbroken wordt. Een slingerbeweging tusschen de twee polen : God en de aarde. Vandaar het thema van dezen psalm : « God, ik dank U dat Gij van mij een boer hebt gemaakt », want « het boerenleven is het schoonste leven dat er bestaat ». Maar met God en aarde valt te kampen : twee reuzen die den mensch tegenwerken. Het heele leven van den boer loopt dan ook uit op een overwinnen van den weerbarstigen akker, en een zich overwonnen geven aan God. Vervezeld met den grond : dat is ieder landman, om 't even tot welke streek hij behoort; dooraderd met godsdienstzin : de dominante van den vlaamschen buitenmensch.</p>
<p>Forschig staat hij uitgebeeld, bonkig; lodderden Timmermans' volzinnen vroeger weleens « als een zak gebroken pijpestelen » ineen, thans steekt er staal in! En dat stevig proza is ook sterkgekleurd proza. Men zou het van Timmermans trouwens niet anders verwachten.</p>
<p>Ook hier korte zinnetjes, maar zakelijke gezegden. Een bewijs alweer, dat het heilzame van alle methodes, vooral afhangt, niet van het uiterlijke trukje, maar van de bezieling, die er 't leven in blaast, van de gave van den artist. « Boerenpsalm » is 't werk van een Meester; « Bint » van Bordewijk daarentegen, opgehemeld als het</p>
</text>
|