Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>van deze « concupiscence de la sincérité », die, voor het individu en de samenleving, de verderfelijkste gevolgen meesleept, met den duitschen wijsgeer Peter Wust : « notre áme en son ultime profondeur est un secret, et c'est cette intimité de l'áme que nous sommes tenus de préserver saintement jusqu'à un certain point. Le respect de nous-mémes nous interdit de dévoiler d'une facon indiscrète et impie le sanctuaire de notre áme, un tel acte impliquant une véritable profanation et un impardonnable manquement á la pudeur (ibid, blz. 337) ».</p>
<p>Voorstaander eigenlijk van een volslagen-negatieve moraal, breekt Gide alle levenswaarden af, die met het zuiver-menschelijk instinkt in botsing geraken. Men krijgt te doen met integraal immoralisme : alle sociale en individueele ethiek ligt gesloopt. Ook hier gluurt Gide's demonisme door; of kulmineert het satanisme niet juist in de bewering, dat de eenige waarde gelegen is, in het negeeren van iedere waarde?</p>
<p>Verheerlijking van het instinkt, is het hoofdthema van de Gidiaansche « eroïca » (met de benaming « eroïca », bedoelen we alleen maar ironisch te wijzen, op de uitspraak, ook van enkele katholieken, als zou met Gide's cynische levensuitstalling iets « heroïsch » gemoeid zijn 1).</p>
<p>Bij den aanvang, als schuchter motief zich aandienend, dat nauwelijks duldt de trouwens gauw onderdrukte, uitspatting van een enkele pikkolo, ontworstelt het zich, hoe langer, hoe duidelijker, uit donkere cellos en dubbelzinnige hobos, om dan, in een orgiastische bazuinfinale, den triomf van de alleenzaligmakende zinnelijkheid uit te schateren.</p>
<p>Een trage, maar stage evolutie ; zijn eersteling bevat reeds in den dop zijn heele levenstheorie.</p>
<p>Men is dan ook niet verwonderd, dat, sinds zijn openlijk toetreden tot het kommunisme, geen markant werk van Gide meer</p>
</text>
|