Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>Nooit werd verwarder en schunniger zelfverdediging uitgesproken, aan weinige ook, helaas, zoo schitterend een talent verkwist!</p>
<p>De uitbundigheid der luidgetuigende argumenten verbergt bezwaarlijk hun schamele aprioristiek (gedurig wordt beweerd, nergens iets bewezen !) ; zij beroepen zich zelfs terloops op de wetenschap, die superieur glimlacht om wat haar toegedicht wordt; zij sleuren er gedurig de H. Schrift bij, die ze op de ergerlijkste manier verdraaien. Onbetrouwbaarder, want simplistischer eksegeet dan Gide is nauwelijks uit te denken; bij hem geen spraak, zooals bij Renan, « de solliciter doucement les textes » (15), hij grijpt ze eenvoudig bij de keel, en uit zijn klemmende greep geraken ze eerst los, wanneer ze tekstueel spreken naar zijn mond. Het pleidooi kulmineert echter in de bewering (16), dat de dwang, dien men op zijn zinnen uitoefent, allicht d00r... God zelf niet gewild is : « Ven vins alors â douter si Dieu méme exigeait de telles contraintes ; s'il n'était pas impie de regimber sans cesse, et si ce n'était pas contre Lui. » (blz. 287). Het dualisme vleesch-geest diende in elk geval opgelost : het viel natuurlijk uit ten gunste van het vleesch. Zoo trad harmonie (?) (lees : versteendheid) in zijn leven ; de onrust had uitgediend. Hij wist nu stellig, dat er zijn natuurlijke neigingen niets te weigeren viel; meteen stond zijn leven open voor de schandelijkste, tegennatuurlijke afdwalingen van het paganisme. Hoe looft hij dan ook de Grieken « qui agissaient tout nettement selon le conseil de leur pente (Divers, blz. 90) ». Wij weten tot welke afgrondelijke diepten, deze een uitweg was... Hij die zoo gevat spreekt over tucht in de... kunst : « Faxt est toujours le résultat d'une contrainte, il meurt de liberté (Morceaux choisis, blz 63) »,</p>
<p>un exemple de franchise, éclairer quelques-uns, en rassurer d'autres, forcer l'opinion â tenir compte de ce que Fon ignore, ou que l'on af fecte d'ignorer, au grand dam de la psychologie, de la morale, de l'art... et de la société (Divers, blz. 156) ».</p>
</text>
|