Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>'t licht zag. Wel verschijnen af en toe losse kantteekeningen (5) bij allerlei, uit leven en kunst (waar de eerste doorgaans niet vrij zijn van enggeestig sektarisme, munten de andere niet zelden uit door 't fijnzinnigste esthetisme) ; want geen snippertje papier laat Gide onbeschreven, en geen regel blijft onuitgegeven! maar iets in den aard van < Les Faux-monnayeurs », « La Porte étroite » of « Les Caves du Vatican », heet het « récit », « sotie » of « roman », is er eigenlijk niet meer voorhanden.</p>
<p>Heeft Gide trouwens zijn levensideaal niet bereikt ? Hij trof een leer aan, die zijn individualistische neigingen volkomen voldoening schenkt, en, wat meer is, een Staat ingericht naar die leer. Hoe hij thans, als beeldend artist, verder propagandeeren zal voor dit individualistisch kommunisme, voor die maatschappij, welke allen de ruimstmogelijke vrijheid waarborgt ook de verbannen schrijver Victor Serge, kan daarover meepraten! en tevens de grootste stoffelijke welvaart, is hem, naar eigen mededeeling, nog niet heelemaal duidelijk. « Le point de fusion » heeft hij vooralsnog niet ontdekt. En, uit vrees voor den Index niet dezen der R. K. Kerk, die natuurlijk zijn koude kleeren niet raakt! maar van den jongen Staat, die zijn algeheele goedkeuring wegdraagt schrijft hij dan maar liever niet, voorloopig althans. Gereedelijk brengt hij 't nieuw regiem «le sacrifice de quelques ceuvres d'art »; hoe zwaar een offer ook, vermits « la chose â laquelle je tiens le plus, c'est mcm art ».</p>
<p>Hoe zou hij het overigens aan boord leggen om in gewenschten zin te arbeiden?</p>
<p>Met een litteratuur ingepalmd door het vijfjaarlijksch plan, en dus uitsluitend afgericht op ekonomische politiek, kan Gide geen vrede nemen. « je me suis toujours déclaré l'ennemi de toutes les orthodoxies. Celle du marxisme me parait aujourd'hui aussi dangereuse gu'une autre ; dangereuse du moins pour l'ceuvre d'art. »</p>
</text>
|