Full text |
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<text>
<p>dan Michel, uit Gide's « L'lmmoraliste » ('O2). « Un fruit plein de cendre amère », betitelt de schrijver eigen werk; elders voegt hij daar aan toe : « dans l'lmmoraliste, j'ai pu livrer de grands lambeaux de moi-méme ». Gaat hij trouwens ooit anders te werk? Waar hij dan ook beweert « je me suis par la suite absenté de mon ceuvre », poogt hij, eens te meer, ons te verschalken. Uit geen enkel regel van zijn schriftuur is Gide afwezig; hij kan onmogelijk buiten zichzelf om. Vandaar zijn onmacht tot het objektiveeren van andere individus.</p>
<p>Ilya Ehrenburg, de bekende auteur van « Het Leven der Auto's », meent « qu'il n'a pas trouvé les héros dignes de sa plume »; er is, inderdaad, in al zijn verhalen, slechts één personage, die duidelijke trekken vertoont : Gide zelf; al de andere zijn onbeduidende figuranten. Met het oog op « Les Faux-monnayeurs » (« mijn eenigste roman » (10), beweert Gide), kan men gerust, met den russischen essayist, verklaren : « c'est un roman sur le roman et sur un romancier, mais nullement sur les hommes (11). »</p>
<p>Ook in zijn kritisch werk, dat heerlijke karakteristieken bevat, is Gide vooral, zooniet uitsluitend, de theoretikus van eigen litteraire praktijk; zijn Dostojefski is een gemetamorfozeerde Gide; de eigenlijke russische schrijver is heelemaal buiten dit essay, flauwste prestatie gebleven (12).</p>
<p>In « L'lmmoraliste » is het Gide die, bij monde van Michel, zijn bevrijding verhaalt uit alle mogelijke sociale en ethische konventies. Hij ontdekt ze niet in de wetenschap, evenmin in de liefdevolle toewijding van zijn vrouw, maar alleen in zichzelf; daar leeft immers « l'étre authentique, le vieil homme, celui dont ne voulait plus l'Evangile ; celui que tout autour de moi, livres, maîtres, parents, et que moi-méme avions táché d'abord de supprimer ». Voortaan bewoont hem geen ander kommer meer dan « systématiquement honnir ou supprimer tout ce que je croyais ne devoir qu'à</p>
</text>
|